رفتن به مطلب
انجمن نودهشتیا

.NAFAS.

پست های پیشنهاد شده

درس اول عددنویسی

بیست بنویسیم یا ۲۰؟

در متن‌هایمان، اعداد را باید با حروف بنویسیم یا با رقم؟

قانون:

اعداد یک‌تکه (بی‌واو) به‌حرف:

هشت، یازده، بیست، هفتاد، سیصد.

اعداد چندتکه (واودار) به‌رقم:

۲۱، ۳۵، ۹۴، ۳۸۶

این قانون کلی چند نکتهٔ جزئی و استثنا هم دارد که خواهیم گفت.

درس دوم عددنویسی

مرور:

اعداد یک‌تکه (بی‌واو) را باید به‌حروف نوشت:

شش، شانزده، شصت، ششصد.

این یعنی اعداد کمتر از بیست، دهگان‌ها، صدگان‌ها.

برای نُه و دَه همیشه ُ و َ بگذار تا با «خیر» و «روستا» اشتباه نشود!

البته گاهی وقت‌ها بافت متن به‌قدری گویاست که محال است کسی این‌ها را اشتباه بخواند. در آن ‌صورت نیازی به حرکت‌گذاری نیست.

اعداد چند تکه (واودار) را باید به‌رقم نوشت:

۲۱، ۴۹، ۸۸، ۴۴۸

این «و» باید «واو عطف» باشد. یک‌وقت نگویی «دوازده» را باید «۱۲» نوشت؛ چون وسطش «و» دارد!

خب، دو قاعدهٔ کلی را گفتیم. می‌ماند نکته‌های جزئی و استثناها.

اعداد «ترتیبی» را همیشه به‌حرف بنویس.

ترتیبی یعنی «ـــُم ـــُمین» دارد:

ششم، بیست‌ویکم، سی‌وششمین، هفتادوهشتم، صدوبیست‌ونهمین.

پس، دیگر مهم نیست یک‌تکه‌‌ای باشد یا چندتکه‌ای. «هر» عددی اگر ترتیبی باشد، باید به‌حروف بیاید، نه به‌رقم.

خنده‌دار است بنویسی:

۲۶ام، ۶۵مین، ۵۵مُ، ۱۲۵اُمین.

البته در متن‌های خلاق، مانند متن پوستر و تیترها و روی جلد، اجازه داری قواعد را بشکنی و بنویسی مثلاً ۷۴مین؛

اما در متن‌های غیرخلاق، مانند مقاله و کتاب و پایان‌نامه و خبر، حق نداری از قاعده گذر کنی.

درس سوم عددنویسی

مرور:

اعداد یک‌تکه: با حرف

اعداد چندتکه: با رقم

اعداد ترتیبی (ــُم ــُمین): با حرف

اگر جمله‌ات با عدد شروع می‌شود، آن عدد را به‌حرف بنویس.

فرقی نمی‌کند که عددِ یک‌تکه باشد یا عددِ چندتکه.

کلاً جمله نباید با عدد شروع بشود.

غلط:

۱۶۰ نفر از این مرحله گذر کردند.

۲۱ کیلو برنج خراب شد.

درست:

صدوشصت نفر از این مرحله گذر کردند.

بیست‌ویک کیلو برنج خراب شد.

اگر احساس می‌کنی این‌جوری عجیب است و «صدوشصت» طولانی است، خب قاعده را نشکن؛ بلکه آن را دور بزن!

یعنی کاری کن که همین جمله‌ها با کلمه شروع شود، نه عدد:

از این مرحله، ۱۶۰ نفر گذر کردند.

پس ۲۱ کیلو برنج خراب شد.

لینک به دیدگاه
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

درست:

صدوشصت نفر از این مرحله گذر کردند.

بیست‌ویک کیلو برنج خراب شد.

اگر احساس می‌کنی این‌جوری عجیب است و «صدوشصت» طولانی است، خب قاعده را نشکن؛ بلکه آن را دور بزن!

یعنی کاری کن که همین جمله‌ها با کلمه شروع شود، نه عدد:

از این مرحله، ۱۶۰ نفر گذر کردند.

پس ۲۱ کیلو برنج خراب شد.

درس چهارم عددنویسی

مرور:

اعداد یک‌تکه: با حرف

اعداد چندتکه: با رقم

اعداد ترتیبی (ــُم ــُمین): با حرف

عددِ آغاز جمله: با حرف

خب، حالا ببینیم کدام عددها را باید به‌هرحال به‌رقم بنویسی، فارغ از اینکه چندتکه باشد یا یک‌تکه.

در چند حالت، عدد همیشه به‌رقم می‌آید که امروز یکی‌شان را می‌آموزی:

همهٔ عددهای «خاص» را به‌رقم بنویس.

خاص یعنی چه؟

خاص یعنی شمارهٔ شناسنامه، آیهٔ قرآن، پلاک، طبقه، شمارهٔ اتاق هتل، نمرهٔ آزمون، شمارهٔ تیپ زرهی، شمارهٔ صفحه، شمارهٔ نمودار و جدول و عکس، شمارهٔ سالِ عمر نشریه و… .

نمونه‌ها:

ص۱۲، نمودار ۹، ش‌ش: ۱۸، رتبهٔ ۵، اتاق ۴۰۷، جدول ۲۲، تیپ ۱۱ پیاده‌نظام، س۱۶ (سال شانزدهم انتشار این روزنامه)، آیهٔ ۴۴، نمودار ۳ و… .

بله، در نخستین درس عددنویسی گفتیم عدد یازده را به‌حرف بنویس؛ زیرا یک‌تکه است و «واو عطف» ندارد.

اینجا می‌گوییم عدد ۱۱ را به‌رقم بنویس؛ به‌شرطی که خاص باشد:

آل‌عمران، ۱۱؛ ص۱۱؛ طبقهٔ ۱۱، واحد ۱۱؛

جدول ۱۱؛ خ سناباد ۱۱، پ۱۱.

درس پنجم عددنویسی

اصل:

عدد یک‌تکه، با حرف: پنج، چهل

عدد چندتکه، با رقم: ۲۱، ۴۸۱

دو استثنای حرفی:

عدد ترتیبی (ــُم ــُمین)، با حرف: سی‌ویکم

عدد آغاز جمله، با حرف: ‌هشتادوسه داوطلب برای…

سه استثنای رقمی:

عددهای خاص، با رقم: پ۱۲، منطقهٔ ۵ شهرداری، اتاق ۱۹

درصدها، با رقم:‌ [درس امروز] برای اصل یکدستی، با رقم: [درس آینده]

درصدها را همیشه با رقم بنویس

و همواره در «همین قالب»:

۲درصد، ۳۶درصد، ۹۹درصد، ۱۰۰درصد.

یعنی: عدد به‌رقم + کلمهٔ «درصد» چسبیده.

با اینکه «۲» و «۱۰۰» یک‌تکه‌اند و «و» عطف ندارند، وقتی درصد می‌شوند باید با رقم بیایند.

پس تمام درصدها با چی؟ با رقم.

نادرست‌ها:

۲۵%، %۲۵، ۲۵/۰، دو درصد، دودرصد.

چرا نشانهٔ % را نیاوریم؟ چون:

هم در وُرد جابه‌جا می‌شود و گاهی می‌رود قبل و گاهی بعد از عدد، هم اینکه این نشانه را ممکن است خواننده با اعشار اشتباه بگیرد، زیرا «صفر» و «نقطه» در قلم‌های فارسی خیلی شبیه هم‌اند.

به‌هرحال، اگر جایی اصرار کردند که % بیاور، آن را سمت راستِ عدد درج کن.

نکتهٔ دیگر: اگر جدول درست کرده‌ای و بالای یکی از ستون‌هایش نوشته‌ای «درصد»، دیگر لازم نیست که در تمام سلول‌های آن جدول، کنار هر عدد بنویسی «درصد» یا «%». هیچ نمی‌خواهد. فقط عدد خالی بگذار.

لینک به دیدگاه
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

درس ششم عددنویسی

مرور:

دو اصل اساسی را ابتدا گفتیم:

عددهای واودار با رقم می‌آید

و عددهای بی‌واو با حرف (درس ۱).

بعد، دانستی که دو جا «به‌هرحال» باید به‌حرف باشد:

ترتیبی‌ها (درس ۲) و آغاز جمله (درس ۳).

سه جا هم «به‌هرحال» به‌رقم:

عدد خاص (درس ۴) و درصدها (درس ۵)

و یکدستی (درس ۶، امروز).

فرض کن در متنی هم عدد نوزده هست که باید به‌حرف بیاید و هم عدد ۲۴ هست که باید به‌رقم درج شود.

حالا اگر این دو عدد نزدیکِ هم بیایند، صورت خوشی ندارد که یکی‌شان به‌حرف باشد و دیگری به‌رقم. درست است؟

از میان ۲۴ حوزهٔ انتخابی، رأی‌های نوزده صندوق را تاکنون شمرده‌اند.

اینجاها، پای اصلی بس فراگیر به‌میان می‌آید که در خیلی از مباحث ویرایش و نگارش و حتی صفحه‌آرایی و طراحی جلد و… کارساز است: اصل #یکدستی.

وقتی چند عددِ حرفی و رقمی نزدیکِ هم آمدند، همه را باید یکدست کرد به…؟

آهان! حالا باید همه را «رقمی» کنیم یا «حرفی»؟

جواب: همه باید رقمی بشوند؛ یعنی نوزده بشود ۱۹.

از میان ۲۴ حوزهٔ انتخابی، رأی‌های ۱۹ صندوق را تاکنون شمرده‌اند.

پس در یکدست‌سازی عددها رقمی‌کردن به حرفی‌کردن می‌چربد.

یکی از شرکت‌کنندگان کارگاه‌هایمان اینجای بحث سؤال خوبی پرسید:

در «هر کتابی» هم عدد یک‌تکه هست و هم عدد چندتکه. پس برای یکدستی، باید همه را رقمی کرد. پس تقریباً در هیچ کتابی لازم نیست عدد را حرفی بیاوریم.

پاسخ این پرسشِ بجا این است:

بله، ولی مقیاس یکدستیِ عدد را نباید کل کتاب در نظر گرفت؛ بلکه ملاکش «یک مبحث» است. حتی نمی‌شود گفت در یک فصل، یک صفحه، یک پاراگراف یا یک جمله؛ بلکه در «یک موضوع» وقتی چند عدد می‌آید، باید یکدست باشند؛ خواه آن موضوع کوتاه باشد، خواه طولانی.

لینک به دیدگاه
به اشتراک گذاری در سایت های دیگر

مهمان
این موضوع برای عدم ارسال قفل گردیده است.
×
×
  • ایجاد مورد جدید...